ἐν βιβλίῳ
Αυτό είναι το γράμμα μου στην Οικουμένη: 160 ποιήματα
Εκδόσεις Πατάκη
Μετάφραση: Χάρης Βλαβιανός
Η Έµιλυ Ντίκινσον είναι η κορυφαία Αµερικανίδα ποιήτρια του 19ου αιώνα· µαζί µε τον Γουόλτ Γουίτµαν, αποτελούν τους δύο διακριτούς πυλώνες της αµερικανικής ποίησης. Η ποίησή της, αν και γράφτηκε στα µέσα του 19ου αιώνα, προαναγγέλλει τον µοντερνισµό και τα λογοτεχνικά ρεύµατα που ακολούθησαν, ενώ άσκησε ισχυρή επίδραση σε σηµαντικούς Αµερικανούς και αγγλόφωνους ποιητές του 20ού και του 21ου αιώνα. Αυτό που την κάνει να ξεχωρίζει δεν είναι µόνο η ιδιαίτερη τεχνοτροπία της Ντίκινσον: η πυκνότητα του λόγου, η ελλειπτική σύνταξη, η επίµονη εστίαση της ποιήτριας στις λέξεις, που επιτυγχάνεται µε τα κεφαλαία και τις περίφηµες «παύλες» της. Ούτε είναι µόνο το στοχαστικό βάθος, η πρωτοτυπία και η ελαφρά ειρωνεία της, αλλά, κυρίως, το αντισυµβατικό και τολµηρό βλέµµα της Ντίκινσον, η οποία δε δίστασε να αµφισβητήσει τις συντηρητικές κοινωνικές και θρησκευτικές αντιλήψεις της εποχής της, και –πολύ σηµαντικό– να αντισταθεί στις ισχύουσες ποιητικές επιταγές. Η Ντίκινσον χάραξε τον δικό της µοναχικό δρόµο, που, µε το πέρασµα του χρόνου, αποδείχθηκε ο πιο ρηξικέλευθος και ανθεκτικός. Η παρούσα έκδοση –δίγλωσση, ώστε ο αναγνώστης να µπορεί να απολαύσει το σφρίγος του πρωτοτύπου, αλλά και να ελέγξει τις επιλογές του µεταφραστή– περιλαµβάνει 160 ποιήµατα που καλύπτουν όλο το εύρος του έργου της Ντίκινσον. Η εκτενής Εισαγωγή πραγµατεύεται ζητήµατα όπως ο εθελούσιος εγκλεισµός της ποιήτριας στην οικογενειακή εστία, οι απόψεις της για τον Θεό και τη θρησκεία, ο τρόπος που αντιλαµβανόταν τη φύση και τον θάνατο, οι συγγραφείς που θαύµαζε και τα διαβάσµατά της, η παθιασµένη σχέση της µε τη Σούζαν Γκίλµπερτ –γυναίκα του αδελφού της–, καθώς και οι περίφηµες «Master Letters», οι γεµάτες υποταγή επιστολές που η Ντίκινσον απηύθυνε σε εκείνον τον µυστηριώδη «Αφέντη», που δεν έχει ακόµα αποκαλυφθεί ποιος ήταν. Εξετάζεται, τέλος, η αντιφατική σχέση της µε τον Τόµας Χίγκινσον, τον «µέντορά» της, όπως τον αποκαλούσε, που τη συµβούλευε να µην εκδώσει τα «σπασµωδικά» –κατά τη γνώµη του– ποιήµατά της, αλλά και η αµφίθυµη στάση της ίδιας απέναντι στη φήµη, την οποία απέφευγε να διεκδικήσει αλλά ενδόµυχα προσδοκούσε. Στην έκδοση συµπεριλαµβάνονται αποσπάσµατα από πλήθος επιστολές της ποιήτριας, που φωτίζουν την προσωπικότητα και τις εµµονές της –συγ-γραφικές και άλλες–, καθώς επίσης και πλούσιο φωτογραφικό υλικό και εκτενής βιβλιογραφία. «Με εξαίρεση τον Σαίξπηρ, η Ντίκινσον εκδηλώνει την πιο προωθηµένη γνωστική πρωτοτυπία στην ποίηση της Δύσης από τον Δάντη κι εντεύθεν». Χάρολντ Μπλουμ, Ο δυτικός κανόνας «Είναι δύσκολο να εξαντλήσει κανείς τη µοναδική τέχνη και την απόλαυση που χαρίζει το ποιητικό ταλέντο της Ντίκινσον. Με τον ύµνο και το αίνιγµα, εκείνα τα δυο µικρά οικιακά σκεύη, συνέλαβε το “κέντρο” και την “περιφέρεια” των πραγµάτων –δυο από τις προσφιλείς της εκφράσεις– όσο αποφασιστικά κατάφερε ποτέ η ανθρώπινη φαντασία». Τεντ Χιούζ
Η Emily Dickinson γενήθηκε το 1830 στο Amherst της Μασσαχουσέτης. Εκτός από λίγες, σύντομες παραμονές στην Βοστώνη, στην Ουάσινγκτον, όταν ο πατέρας της ήταν στο Κογκρέσσο, και στην Φιλαδέλφεια, όπου
O Χάρης Βλαβιανός γεννήθηκε στη Ρώµη το 1957. Σπούδασε Οικονοµικά και Φιλοσοφία στο Πανεπιστήµιο του Μπρίστολ και Πολιτική Θεωρία και Ιστορία στο Πανεπιστήµιο της Οξφόρδης. Έχει εκδώσει δώδεκα ποιητικές συλλογές, µε πιο πρόσφατες τις Διακοπές στην πραγµατικότητα (2009) [Βραβείο του περιοδικού «Διαβάζω»], Σονέτα της συµφοράς (2011) και Αυτοπροσωπογραφία του λευκού (2019), που απέσπασε το Βραβείο του Ιδρύματος Πέτρου Χάρη - Ακαδημία Αθηνών, το Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2019, το βραβείο του λογοτεχνικού περιοδικού «Ο Αναγνώστης» και το βραβείο Public (Κατηγορία «Σύγχρονη Ελληνική Ποίηση»). Ποιήµατά του έχουν µεταφραστεί σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες και έργα του έχουν εκδοθεί στην Αγγλία, στη Γαλλία, στη Γερµανία, στη Σουηδία, στην Ολλανδία, στην Ιρλανδία και στην Ισπανία. Έχει εκδώσει τέσσερις συλλογές δοκιµίων, Ο άλλος τόπος (1994), Ποιον αφορά η ποίηση; Σκέψεις για µια τέχνη περιττή (2007), Το διπλό όνειρο της γραφής (2010, από κοινού µε τον Χρήστο Χρυσόπουλο) και Γιατί γράφω ποίηση (2015). Το 2015 εξέδωσε το πρώτο του µυθιστόρηµα µε τίτλο Το αίµα νερό. Ακολούθησε το 2016 το Κρυφό ηµερολόγιο του Χίτλερ. Φυλακές Λάντσμπεργκ, Νοέμβριος 1923-Δεκέμβριος 1924 (εισαγωγή Κ. Κωστής) και το 2020 το Τώρα θα μιλήσω εγώ. Έχει µεταφράσει έργα κορυφαίων Αµερικανών και Ευρωπαίων ποιητών, όπως των: Walt Whitman, Εzra Pound, William Blake, John Ashbery, Zbigniew Herbert, Fernando Pessoa, e.e. cummings, Michael Longley, Wallace Stevens και Anne Carson. Έχει μεταφράσει τα Τέσσερα Κουαρτέτα του T.S. Eliot (Εκδ. Πατάκη, 2013, δίγλωσση έκδοση), σύνθεση εµβληµατική στην ιστορία της λογοτεχνίας. Διευθύνει το περιοδικό Ποιητική (εξαμηνιαίο περιοδικό για την τέχνη της ποίησης, που εκδίδουν οι Εκδόσεις Πατάκη), το οποίο το 2018 απέσπασε από τη Διεύθυνση Γραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού τιμητική διάκριση στο πλαίσιο των Κρατικών Βραβείων 2019. Το 2020 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Πατάκη Η άγονη γη (Δίγλωσση έκδοση), του Τ.Σ. ΕΛΙΟΤ, σε εισαγωγή, μετάφραση και σημειώσεις του Χάρη Βλαβιανού. Διδάσκει ιστορία και πολιτική θεωρία στο Αµερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος.
