Όσα αστέρια δεν φοβήθηκαν το ξημέρωμα - Αλέξανδρος Δαμουλιάνος | Εκδόσεις ΠΝΟΗ

 

   Διαβάζοντας το νέο βιβλίο του Αλέξανδρου Δαμουλιάνου ο αναγνώστης αρχικά, εισέρχεται αβίαστα σε έναν κόσμο απλών, καθημερινών ηρώων. Ο συγγραφέας πραγματευόμενος το ζήτημα των ανθρώπινων σχέσεων δοκιμάζει αυτούς τους ήρωες σε πρωτοφανείς περιπέτειες που οδηγούν σε μια ξεχωριστή αναγνωστική εμπειρία.

   Ο  Αλέξανδρος Δαμουλιάνος κατασκευάζει χαρακτήρες, οι οποίοι ενώ φαινομενικά ζουν συνήθεις ζωές, υποβάλλονται σε συνθήκες κοινωνιολογικού πειραματισμού υπό τη σκιά των δύσκολων συγγενικών δεσμών (προβληματική σχέση με γονείς, υπονόμευση πατρικής φιγούρας). Είναι εμφανείς οι επιρροές από το λογοτεχνικό κόσμο του Γκουστάβ Φλωμπέρ και η υποσυνείδητη σύμπλευση με τις θέσεις του για την οικογένεια. Ο Αλέξανδρος Δαμουλιάνος αποτυπώνει την αμφιθυμία των ηρώων εστιαζόμενος  στη σχέση των ψυχικών και κοινωνικών συνιστωσών, οι οποίες εν τέλει καθορίζουν τις αμφιταλαντεύσεις τους. Με απλά λόγια, οι ήρωες των διηγημάτων διακρίνουν στο πρόσωπο των ανθρώπων που τους έλκουν, στοιχεία των συγγενών τους, στοιχεία τα οποία τούς οδηγούν σε «ανακλαστικές», αυθόρμητες  πράξεις, συνειδητές ή υποσυνείδητες αποφάσεις. Η ρίζα της αμφιθυμίας ακουμπά άλλες φορές στο ρόλο της μητέρας και άλλες στους ίδιους τους πρωταγωνιστές των ιστοριών. Η μητέρα έχει υποκαταστήσει την πατρική μορφή και έχει μεταθέσει στο γιο όλες τις φιλοδοξίες για κοινωνική αποκατάσταση, ενώ η ίδια παραπαίει συναισθηματικά μεταξύ παρελθόντος και παρόντος. Οι ήρωες μεταθέτουν την αγάπη που τρέφουν για τους συγγενείς τους σε εκείνους που ερωτεύονται και τελικά εναποθέτουν σε αυτούς τις ελπίδες τους για τη λύτρωσή τους.

   Ένας άκρατος ηδονισμός διατρέχει τα εν λόγω διηγήματα. Η ένταση και ο πλούτος των συναισθημάτων, η έκφανση του πάθους, η εξύμνηση της σχέσης ψυχής και σάρκας γίνονται απόλυτα αντιληπτά χάρη στην περιγραφική δεινότητα του συγγραφέα.

   Λέξεις, φράσεις, περιγραφές των διηγημάτων δίνουν μια γοτθική φυσιογνωμία στο βιβλίο, μιας και οι ψυχολογικές μεταπτώσεις, τα αδιέξοδα των ηρώων, ο φόβος του θανάτου αλλά και η παρουσία του είναι στοιχεία των ιστοριών. Οι έντονες περιγραφές βίαιων σκηνών που επηρεάζουν την πλοκή και αποτελούν τα σημεία αιχμής των τεσσάρων κειμένων είναι ψήγματα αυτής της περιόδου.

   Ο λόγος του Αλέξανδρου Δαμουλιάνου είναι ένας σύγχρονος λόγος που αγγίζει τον αναγνώστη. Η μοναδικότητα της γραφής του εδράζεται σε αυτό ακριβώς το χαρακτηριστικό : μια  ιδιαίτερη χρήση των λέξεων που συνιστά μια ξεχωριστή γραφή και έναν λόγο απαλλαγμένο από ευτελείς κοινοτοπίες. Ένα λυρικό σύνολο που εξυπηρετεί άλλωστε και τον προαναφερθέντα ηδονισμό.

   Στα τέσσερα διηγήματα οι ήρωες ισορροπούν άλλες φορές επιτυχώς και άλλες ανεπιτυχώς σε ένα τεντωμένο σκοινί, χωρίς υπερβολές και φλυαρία αλλά με μεστά νοήματα από σύγχρονες ιστορίες φιλίας, έρωτα, πολιτικής, πάθους, θανάτου, ζωής. Η συγχρονικότητα αυτή βασίζεται στο γεγονός ότι οι ήρωες είναι δυνητικά γνωστοί -γείτονες, φίλοι, συγγενείς- στον κοινό αναγνώστη, μοιράζονται παρόμοια προβλήματα με αυτόν, ανησυχίες και ζουν στο ίδιο κοινωνικό πλαίσιο, γίνονται και αυτοί μέρος του πειράματος, της κοινωνιολογικής συνθήκης που επινόησε ο συγγραφέας.

    Δεν λείπει δε, το στοιχείο της ανατροπής και της έκπληξης όσο και αν με μαεστρία ο συγγραφέας προσπαθεί με προμηνύματα να αποφορτίσει τον αναγνώστη,  ώστε να μεταδώσει επιτυχώς το μήνυμα πως υπάρχουν τελικά πολλά αστέρια που δεν φοβήθηκαν το ξημέρωμα.

​

Πάνος Αντωνόπουλος

​

​

ΟΣΑ ΑΣΤΕΡΙΑ ΔΕΝ ΦΟΒΗΘΗΚΑΝ ΤΟ ΞΗΜΕΡΩΜΑ

- ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΑΜΟΥΛΙΑΝΟΣ

Εκδόσεις : ΠΝΟΗ