Η Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ | ΘΕΑΤΡΟ VAULT (κριτική)

ἐν βιβλίῳ

Ηρακλειδών 22, Θησείο 118 51, Αθήνα, 210 3451390

Η Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ | ΘΕΑΤΡΟ VAULT

Μια γερή δόση Ρωσικού ρεαλισμού γεύονται οι θεατές στο θέατρο Vault με την παράσταση «η Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ», μια διασκευή της Μαρίας Σκαφτούρα του έργου του σημαντικού Ρώσου συγγραφέα Νικολάι Λεσκόφ, μια ευτυχή συνάντηση ταλαντούχων ηθοποιών υπό τη σκηνοθετική μαεστρία του Ένκε Φεζολλάρι.

Το έργο του Νικολάι Λεσκόφ, που αποτέλεσε μια ψηφίδα από το λογοτεχνικό μωσαϊκό του χρυσού 19ου αιώνα της ρωσικής λογοτεχνίας, μεταφέρεται με επιτυχία στη σκηνή του θεάτρου Vault και αποτελεί ένα αξιομνημόνευτο γεγονός της φετινής Αθηναϊκής θεατρικής παραγωγής.

Στην κορυφή της αξιολόγησης αυτής της παράστασης πρέπει να τοποθετηθεί η αριστοτεχνική σκηνογραφία που συνεπικουρούμενη από την αντίστοιχη κινησιολογία συνδράμει στο να νιώσει ο θεατής ότι μετέχει, ότι γίνεται μέρος της εποχής, μάρτυρας μιας «φέτας ζωής» της τότε κοινωνίας. Ο θεατής νιώθει πως ορθώνεται μπροστά του ένα ανοιχτό παράθυρο του σπιτιού, στο οποίο το δράμα αυτό λαμβάνει χώρα.

Το κοινό βυθίζεται στην εποχή μέσα από την κυκλική κίνηση των ηθοποιών στη σκηνή, οι οποίοι μοιάζουν με δείκτες ρολογιού που τίθενται σε λειτουργία με την καταιγιστική εξέλιξη των γεγονότων.

Η έξοχη Μαρία Σκαφτούρα, ως Κατερίνα Ισμαήλοβα, αποδίδει άριστα το ρόλο της «φυλακισμένης» σε έναν δυστυχισμένο γάμο γυναίκας και την ανάγκη της για διέξοδο μέσα από μικρές αναλαμπές ονείρου και ελπίδας. Οι ψυχολογικές διακυμάνσεις, η αστάθεια του χαρακτήρα της και τα απωθημένα της Ισμαήλοβα αποτυπώνονται μέσα από αυτήν την πολύ καλή ερμηνεία.

Ο σκηνοθέτης καταφέρνει να δώσει το στίγμα της τραγικότητας των ηρώων με τις μοναδικές σκηνικές λεπτομέρειες – σύμβολα του Γιώργου Λυντζέρη : ο πρόχειρα τυλιγμένος με σελοφάν καναπές δείγμα μιας ζωής σε μόνιμη αστάθεια, η συνύπαρξη του χαλιού με το άχυρο που παραπέμπει τόσο στην ταξική διαφορά όσο και στα απατηλά όνειρα των ηρώων, στις προσδοκίες τους που αποδεικνύονται μάταιες.

Ο φαύλος κύκλος της εξόντωσης κάθε εμποδίου που μπορεί να στερήσει την ευτυχία των ηρώων «αποτυπώνεται» με τις επαναλαμβανόμενες κινήσεις των ηθοποιών στο χώρο. Εμπόδια που θρέφονται από τον πουριτανισμό της εποχής, πράξεις υπό τη σκιά του καθωσπρεπισμού, της θρησκευτικής υποκρισίας, αμαρτίες ηρώων που αποζητούν την εξιλέωσή τους μα τελικά υποπίπτουν στα ίδια εγκληματικά σφάλματα με στόχο πάντα την εκπλήρωση των ανομολόγητων επιθυμιών τους.

Η Κατερίνα Ισμαήλοβα μεταβαίνει από έναν αδιέξοδο γάμο σε έναν επισφαλή έρωτα, τον οποίο γνωρίζει στο πρόσωπο του εργάτη του αγροκτήματος Σεργκέι (Άγγελος Ανδριόπουλος) και εδώ ακριβώς εδράζεται η έννοια της εξαπάτησης. Ο στόχος είναι πάντα η προσωπική ευτυχία. Η προοπτική του χρήματος και της δόξας εκμαυλίζει το ήθος των ηρώων και υπονομεύει το μέλλον τους οδηγώντας τους σε ακραίες συμπεριφορές.

Ο ταλαντούχος Άγγελος Ανδριόπουλος μεταδίδει με μεγάλη ευκολία στο κοινό τον τυχοδιωκτισμό του ήρωα που ενσαρκώνει. Ο ηθοποιός δίνει την αίσθηση πως με οποιοδήποτε τρόπο, κατευθύνοντας στην ουσία το παιχνίδι της εξαπάτησης και διευρύνοντας συνεχώς τον κύκλο του δράματος με συνεχείς απεχθείς πράξεις, ο ήρωας θα μπορέσει να διεκδικήσει ένα καλύτερο μέλλον από αυτό που του επιφύλαξε η ζωή του μέχρι εκείνη τη στιγμή. Με μέσο τον έρωτα της Ισμαήλοβα και την αδιέξοδη καθημερινότητά της προσπαθεί να αλλάξει τη μοίρα του, να εξασφαλίσει τη δική του διέξοδο από τα δεινά της εργατικής τάξης.

Ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει τόσο στην εξαιρετική Μαρία Σωτηριάδου (Βέφα Τιμοφέγιεβνα) της οποίας η κίνηση αλλά και η εκφραστική της δεινότητα είναι στοιχεία που φυλακίζουν το ενδιαφέρον του θεατή (η νεκρή πεθερά ως γάτα εντυπωσιάζει) όσο και στη στιβαρή ερμηνεία του Γιάννη Παπαϊωάννου (Zινόβι Μπορίσοβιτς Ισμαήλοφ) που με μια πυκνή παρουσία καταφέρνει να δώσει το στίγμα του χαρακτήρα που υποδύεται, και να κατευθύνει τον θεατή σε μια απλοϊκή μα σημαντική αναγωγή που δικαιολογεί εν μέρει τις πράξεις της Κατερίνας και τον κάνει να νιώσει την απόγνωση που την οδηγεί στα άκρα.

Η μουσική σύνθεση της Γιώτας Κοτσέτα και του Αλέξη Αλεβιζάκη και η υπέροχη φωνή της Σοφίας Παπάζογλου, οι παραδοσιακές νότες που «διαχέονται» στην ατμόσφαιρα, παραπέμπουν στη διαμάχη του αιώνα μεταξύ «δυτικόφιλων» και «σλαβόφιλων», μεταξύ της υιοθέτησης των δυτικών χαρακτηριστικών και της αφομοίωσης του Διαφωτισμού ή της διατήρησης της παράδοσης, των πολιτισμικών χαρακτηριστικών που συνέθεταν τη ρωσική ιδιαιτερότητα. Μια διαμάχη που θεματοποιήθηκε από τον Νικολάι Λεσκόφ.

«Η Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ» είναι μια παράσταση που αξίζει να δείτε.

Πάνος Αντωνόπουλος