Νίκος Τσιπόκας
«Ζούµε µέσα από τους ανθρώπους που αγαπάµε!»
Ένας τίτλος που σηματοδοτεί το τέλος της περιήγησης του στην Αμερική και εικοσιένα διηγήματα που εμπνέονται και «ακουμπάνε» το ένα στο άλλο. Ισορροπώντας στα άκρα με μέσο μια γλώσσα που «πυροβολεί» ο συγγραφέας Νίκος Τσιποκας μας μιλάει για το βιβλίο του «Τα αχνά φώτα της Μάρφα», με αφορμή την κυκλοφορία της δεύτερης έκδοσής του.
Μαρία Μανωλοπούλου: Τα αχνά φώτα της Μάρφα: Γιατί επέλεξες τον συγκεκριμένο τίτλο για το βιβλίο σου; Σηματοδοτεί κάτι ιδιαίτερο για εσένα;
Νίκος Τσιπόκας: Είναι ταυτόχρονα και τίτλος διηγήµατος, µε πολύ χαρακτηριστική ενέργεια στο σύνολο του βιβλίου. Ʃηµατοδοτεί και το τέλος µιας µεγάλης περιήγησής µου στην Αµερική. Θα έλεγα ότι είναι τίτλος ταυτόσηµος µε την λαχτάρα για ελευθερία κατατρεγµένων µεταναστών στον έρηµο τόπο της Μάρφα, µε την απόκοσµη γαλήνη της και τους αντικατοπτρισµούς, που ουσιαστικά συµπίπτει και µε τον δικό µας πόθο για απεγκλωβισµό.
Μ.Μ.: Το βιβλίο αποτελείται από εικοσιένα διηγήματα. Υπάρχει κάποιος συνδετικός κρίκος ανάμεσά τους ή επιλέχθηκαν τυχαία;
Ν.Τ.: Όλα τα διηγήµατα εµπνέονται το ένα από το άλλο, ακουµπάει το ένα στο άλλο, όπως οι παλάµες µας που κάναµε στοίβα µικροί, παρέα µε τους φίλους µας. Μιλάνε µεταξύ τους, ανταλλάσσουν τις εµπειρίες τους, χωρίς όµως να επαναλαµβάνονται στο παραµικρό. Γιατί τελικά είναι και κάποιοι τύποι που ‘’χωράνε’’ παντού, αφού η αγάπη δεν ξεχωρίζει, µόνο αγκαλιάζει.
Μ.Μ.: Σε αρκετά διηγήματα σου συναντούμε τα δίπολα φυγή-μνήμη, μοναξιά - συντροφικότητα, παρελθόν-παρόν, ζωή-θάνατος. Από που αντλείς τα θέματά σου και κατά πόσον εμπεριέχουν αυτοβιογραφικές αναφορές;
Ν.Τ.: Βιωµατικές ιστορίες δικές µου, φίλων, αλλά και αγνώστων, που δεν µιλήσαµε, αλλά τους ένιωσα. Τα δίπολα µάς βοηθούν να ισορροπούµε στα ‘’άκρα’’, αλλιώς θα πεθαίναµε από ανία. Εξάλλου δεν γράφω για να αναδείξω υπέροχες λέξεις, γράφω µόνο για να τιµήσω υπέροχους ανθρώπους.
Μ.Μ.: Χρησιμοποιείς δευτεροπρόσωπη αφήγηση με καθημερινό λόγο. Πρόκειται για μια αυθόρμητη ή σκόπιμη επιλογή;
Ν.Τ.: Ναι, γιατί πάντα ζούµε µέσα από τους ανθρώπους που αγαπάµε! Δεν είναι επιλογή. Όπως όταν οδηγάς µόνος µε χιλιάδες σκέψεις και απευθύνεσαι κάποιες φορές στον εαυτό σου σε άλλο πρόσωπο, σαν να είσαι κάποιος άλλος. Όλοι µας έχουµε κουραστεί από την ‘’λογοτεχνία’’ για την λογοτεχνία χωρίς εικόνες και συναισθήµατα. Προτιµώ τον συναρπαστικό καθηµερινό λόγο.
Μ.Μ.: Έχουν εκδοθεί έως τώρα 3 συλλογές διηγημάτων σου και μια ποιητική συλλογή. Επίσης έχεις γράψει στίχους. Τι είναι αυτό που σε κάνει να εμμένεις στη μικρή φόρμα;
Ν.Τ.: Ίσως τελικά δεν υπάρχει ‘’µικρή’’ φόρµα, αλλά µόνο µικρές απολαύσεις. Προτιµώ µια γλώσσα άµεση που να ‘’πυροβολάει’’. Είναι απελευθερωτικό να αναστατώνεις τον άλλον, µέσα σε µόνο τρεις σελίδες, χωρίς να χρειάζεται αυτή η τεράστια ανάλυση των βίπερ-µυθιστορηµάτων. Καλύτερα να περιγράφεις µια ολόκληρη ‘’ζωή’’ σε ένα τετράστιχο, όπως έκανε ο Morrison, όπως ο Βαµβακάρης. Εξάλλου όπως είχα ξαναπεί, πώς γίνεται να αφήνεις συναισθήµατα από µισοτελειωµένα τεράστια βιβλία πριν κοιµηθείς και να τα βρίσκεις πάλι την επόµενη ηµέρα;
Μ.Μ.: Πόσο έχει επηρεάσει η ενασχόληση σου με τον κινηματογράφο τον τρόπο γραφής σου;
Ν.Τ.: Πολύ πριν σκεφτώ καν, γεµίζω µε εικόνες. Φροντίζω µια ταινία να γίνεται ζωή. Πριν πληκτρολογήσω κάτι, ακούω αυτό το µαγικό ‘’πάµε’’ στο µυαλό µου, που σηµατοδοτεί την έναρξη της απόλαυσης.
«[...]γράφω µόνο για να τιµήσω υπέροχους ανθρώπους».
Ο Νίκος Τσιπόκας γεννήθηκε στο Ναύπλιο. Φοίτησε στο τμήμα Νομικής του Δ.Π.Θ.
Από τις εκδόσεις Απόπειρα κυκλοφορούν τα βιβλία του Αυτή η πανσέληνος κράτησε οκτώ ολόκληρα χρόνια (διηγήματα, 1997), Fαvelαs (διηγήματα, 2018) και Αυτό το αόρατο χρώμα (ποιήματα, 2018).
Ιδρυτικό μέλος των ΑΝΙΜΑ (φωνή, στίχοι). Το 2000 κυκλοφόρησε το cd Παράξενες μέρες από την Αnokato records.
Κείμενά του έχουν μεταφερθεί στο θέατρο.
Ασχολείται με τον κινηματογράφο, art installations, σκηνικά, και έχει συμμετάσχει σε διεθνή φεστιβάλ, εκθέσεις και biennale.
«Προτιµώ µια γλώσσα άµεση που να ‘’πυροβολάει’’. Είναι απελευθερωτικό να αναστατώνεις τον άλλον, µέσα σε µόνο τρεις σελίδες, χωρίς να χρειάζεται αυτή η τεράστια ανάλυση των βίπερ-µυθιστορηµάτων».
Μ.Μ.: Σε ποιο χρονικό διάστημα έγραψες το βιβλίο σου; Θεωρείς ότι η πανδημία έχει επηρεάσει τη λογοτεχνική έκφραση και την πρόσληψη των αναγνωστών αντίστοιχα;
Ν.Τ.: Το βιβλίο το έγραψα το 2018 και το παρέδωσα στον εκδότη το 2019. Αργότερα πρόσθεσα µόνο µια ιστορία σχετικά µε την πανδηµία. Νοµίζω ότι ο κόσµος έχει γενικά κουραστεί να ακούει συνέχεια για την πανδηµία, έχει κουραστεί µε τις τόσες ‘’λογοτεχνικές’’ περιγραφές τού εγκλεισµού! Θέλει απλά να ξεχάσει την µιζέρια και να προχωρήσει µε χαρά και έρωτα!
Μ.Μ.: Το βιβλίο σου εκδόθηκε προσφάτως για δεύτερη φορά. Τι μηνύματα έχεις λάβει; Τι είναι αυτό που έκανε τους αναγνώστες να το αγαπήσουν και κατά πόσο συμπίπτει με τις δικές σου προθέσεις και στόχους;
Ν.Τ.: Είναι ανακουφιστικό να δέχεσαι µηνύµατα από άγνωστα άτοµα, που δεν θα συναντούσες ποτέ. Με αφορµή ένα βιβλίο. Μάλλον αγάπησαν το αναπάντεχο σε κάθε ιστορία, τον συναισθηµατικό ρεαλισµό τους, την αλήθεια τους, την τρυφερότητά τους.
M.M.: Ευχαριστώ πολύ.
Μαρία Μανωλοπούλου
BA in Theatre Studies (ΕΚΠΑ)
BA in Acting
MSc in Creative Writing
