ἐν βιβλίῳ
Συνέντευξη | Μάρω Βαμβουνάκη
«Οι ζωές των ηρώων μου έχουν κάνει μετάγγιση από το δικό μου αίμα»
Η αγαπημένη συγγραφέας
Μάρω Βαμβουνακη
μιλάει στο envivlio
και τον Πάνο Αντωνόπουλο με αφορμή την έκδοση του νέου της βιβλίου,
«Γυναίκες της αναμονής».
Η συγγραφέας απαντά με ειλικρίνεια αλλά και με τη γλυκύτητα που διακρίνει πάντοτε τον λόγο της, χαρίζοντάς μας μικρές μα πυκνές εξομολογήσεις ψυχής.
Πάνος Αντωνόπουλος: Κυρία Βαμβουνάκη, μετά από τόσους τίτλους και δημοσιεύσεις, τελικά τι σημαίνει για εσάς η συγγραφή;
Μάρω Βαμβουνάκη: Δεν ξέρω τι να απαντήσω, είναι τόσο ενσωματωμένη με εμένα η γραφή, που δεν μπορώ να αποστασιοποιηθώ και να την ορίσω. Από πολύ μικρή διάβαζα μαγεμένη συνεχώς, όπως και ο πατέρας μου. Με μάγευαν τόσο οι ιστορίες, που σαν από ένστικτο ένιωσα τη ροπή να φτιάξω τέτοια πράγματα κι εγώ.
«Μα είναι δυνατόν να μην κυκλοφορώ σα φάντασμα παντού ανάμεσα στις λέξεις που γράφω;»
«Νομίζω ότι οι σχέσεις μας, όλων των ειδών οι σχέσεις μας, δεν είναι παρά η προσπάθεια να γνωρίσεις τη μοναδικότητα του άλλου. Για να μη σας πω ότι γι΄αυτό ζεις...»
Π.Α.: Από το σχεδόν σπαρακτικό και -τολμώ να πω- κλασικό πια «H μοναξιά είναι από χώμα» έως το «Γυναίκες της αναμονής», τι έμεινε ίδιο και τι άλλαξε στη μέχρι τώρα διαδρομή σας;
Μ.Β.: Άλλα άλλαξαν, άλλα μένουν κρυσταλλωμένα και ανάλλαχτα. Τα πιστεύω μου δεν άλλαξαν, ούτε η αισθητική μου, η γνώση μου για το πώς συμπεριφέρεται, πώς αντιδρά, τι κρύβει, ένας άνθρωπος σίγουρα βελτιώθηκε από νέα στοιχεία μεγαλώνοντας και δουλεύοντας επί χρόνια σε ψυχοθεραπείες
Π.Α.: Πόσο από «Μάρω» έχει η συγγραφική σας συνταγή;
Ε.Γ.: Μα είναι δυνατόν να μην κυκλοφορώ σα φάντασμα παντού ανάμεσα στις λέξεις που γράφω; Ό,τι ξέρω να πω, από δικά μου βιώματα και δικές μου φαντασιώσεις προκύπτει. Αν δεν ήταν δικά μου, αυτά τα παραποιημένα έστω αφηγήματα, δεν νομίζω ότι θα με έκαιγε να τα γράψω. Οι ζωές των ηρώων μου έχουν κάνει μετάγγιση από το δικό μου αίμα. Βιβλίο που δεν σε περιέχει το νιώθεις ότι είναι φτιαχτό και αδύναμο. Τα νιώθω και σαν αναγνώστρια αυτά.
Π.Α.: Μία μάλλον δύσκολη ερώτηση: ποιο από τα βιβλία σας ξεχωρίζετε και γιατί;
Μ.Β.: Δύσκολη πράγματι αφού κάθε φορά που γράφω ένα βιβλίο νιώθω πως αυτό είναι το πιο ζωντανό και πως του έχω αδυναμία. Το κρατώ βλέπετε ακόμα στα χέρια μου και το ανατρέφω. Αγαπώ πολύ όμως ένα παλιό μου, τη «Ντούλια». Γιατί την εποχή που την έγραφα ήμουν κομματάκια και έψαχνα να στηριχτώ σε μια ηρωίδα που ήταν πιο πληγιασμένη από μένα. Την καταλάβαινα και με καταλάβαινε.
Π.Α.: Έχετε ερωτευθεί κάποιον ήρωά σας;
Μ.Β.: Όχι, δεν έχω ερωτευτεί κανέναν ήρωά μου. Μου έχει συμβεί το ανάποδο. Εχω ερωτευτεί έναν άντρα αληθινό που αργότερα τον έκανα ήρωα σε ιστορία μου.
Π.Α.: Έχετε μεταξύ άλλων δηλώσει ότι είστε αυστηρή με κάποια παλιά σας κείμενα. Τι είναι αυτό που σας ενοχλεί πλέον σε αυτά;
Μ.Β.: Ε, ναι! Είναι φυσικό. Δεν επιστρέφω συχνά σε παλιά μου βιβλία, αλλά όταν το κάνω βλέπω αδεξιότητες στη γραφή, χαρακτήρες που χρειάζονταν μεγαλύτερη ανθρωπογνωσία, καταστάσεις αδύναμα ζωγραφισμένες...
Η ΜΑΡΩ ΒΑΜΒΟΥΝΑΚΗ γεννήθηκε στα Χανιά, όπου έζησε τα παιδικά της χρόνια. Από δέκα χρόνων ήρθε με την οικογένειά της στην Αθήνα. Σπούδασε νομικά και ψυχολογία. Από το 1972 και για έντεκα χρόνια έζησε στη Ρόδο, όπου εργάστηκε ως συμβολαιογράφος. Σήμερα ζει στην Αθήνα.
«[...]κάθε φορά που γράφω ένα βιβλίο νιώθω πως αυτό είναι το πιο ζωντανό και πως του έχω αδυναμία»
Π.Α.: Τα κείμενά σας είναι υπέρ το δέον ανθρωποκεντρικά, μοιάζουν με ψυχογραφήματα. Έχετε την ίδια ματιά και για τους αληθινούς πρωταγωνιστές της ζωής σας;
Μ.Β.: Και χειρότερη! Στη ζωντανή ζωή μάλιστα προσέχω πιο πολύ να καταλάβω ποιος είναι ο άνθρωπος απέναντί μου, σε κάποιες σχέσεις μας είναι ζωτικό ζήτημα αυτό. Νομίζω ότι οι σχέσεις μας, όλων των ειδών οι σχέσεις μας, δεν είναι παρά η προσπάθεια να γνωρίσεις τη μοναδικότητα του άλλου. Για να μη σας πω οτι γι΄αυτό ζεις...
Π.Α.: Με ενεργή παρουσία στα κοινωνικά δίκτυα τολμάτε συχνά να εκφράζετε τη γνώμη σας ακόμη και για ζητήματα που διχάζουν το κοινό. Σας επηρεάζει η ανατροφοδότηση;
Μ.Β.: Με στενοχωρεί η επιθετικότητα πάρα πολύ. Νιώθω σα να πετούν πάνω μου ένα σιδερένιο αντικείμενο. Θέλω όμως να το ξεπερνώ γιατί ζούμε μέσα σε κόσμο βίας, δεν γίνεται να ξεφύγεις άμα θες να μετέχεις ειλικρινά. Ο Κάιν και ο Άβελ γρήγορα άρχισαν να αλληλοσπαράζονταν, μέχρι θανάτου. Και έτσι θα γίνεται πάντα γιατί είμαστε σε πτώση, υπάρχει το κακό, σαν κατάρα πάνω στο ανθρώπινο είδος.
Π.Α.: Σε δύσκολες περιόδους για όλους μας το βιβλίο αποτελεί έναν φωτεινό «φάρο». Αρκεί όμως μόνο αυτό;
Μ.Β.: Μακάρι να είναι φάρος μας τα καλά βιβλία, δεν είναι λίγο αυτό! Θέλει όμως διάκριση, το να τυπωθεί κάποιο κείμενο δεν σημαίνει και ότι είναι καλό βιβλίο. Και ο χρόνος, ο μόνος κριτής, αργεί να κυλήσει και να μας υποδείξει το τι αξίζει.
Π.Α.: Επιτρέψτε μου να σας ρωτήσω κάτι πιο προσωπικό: Βλέπω ότι συχνά κάνετε αναρτήσεις με την αγαπημένη σας εγγονή. Με το ρόλο του «παιδαγωγού» λοιπόν, ποιες αρχές θεωρείτε σημαντικότερες για την ανατροφή των παιδιών;
Μ.Β.: Με το Μαράκι, αλλά και με το μικρότερο, τη Ζένια, μαθαίνω εμένα και τη ζωή από την αρχή, για να μη σας πω πως και τον Θεό ακόμα. Θα πω το κυριότερο που χρειάζεται. Το μικρούλι παιδί πρέπει να νιώσει ότι πολύ το αγαπάς και ότι πολύ σε εμπιστεύεται. Όλα τα άλλα ρέουν γλυκά και απλά από ένα τέτοιο δεσμό. Σε μαθαίνει η πιστή αγάπη η αμοιβαία πώς να φερθείς.
Π.Α.: Τι θα λέγατε σ’ έναν νέο λογοτέχνη;
Μ.Β.: Θα του έλεγα, πριν μπει στη δοκιμασία της γραφής και της έκδοσης να βεβαιωθεί ότι έχει ταλέντο. Δεν ξέρω πώς, είναι δύσκολο γιατί έχει πολύ να κάνει με τον εγωισμό σου, αλλά πρέπει απαραίτητα να έχει γεννηθεί με ταλέντο. Για όλα τα άλλα είναι ανάγκη να διαβάσει προσεχτικά το αριστούργημα του Ρίλκε, «Γράμματα σε ένα νέο ποιητή». Εκεί τα λέει όλα!
Π.Α.: Σας ευχαριστώ πολύ.
Πάνος Αντωνόπουλος
BA in Journalism
BA in Greek Culture Studies
MSc in Creative Writing
