Οι φλέβες του ωκεανού - Patricia Engel | Εκδόσεις Opera
Είχα καιρό να ξενυχτήσω με ένα βιβλίο. Είχα καιρό να διαβάσω ένα μυθιστόρημα, το οποίο θα με κάνει να χάσω την αίσθηση του χρόνου, να γυρνούν οι σελίδες χωρίς να το αντιλαμβάνομαι, να γίνομαι ένα με την ιστορία. Αυτό, μου συνέβη με το δεύτερο μεταφρασμένο στη χώρα μας, βιβλίο της Αμερικανίδας συγγραφέως Πατρίσια Ένχελ, που κυκλοφόρησε το 2017 από τις εκδόσεις Opera, με τίτλο ΟΙ ΦΛΕΒΕΣ ΤΟΥ ΩΚΕΑΝΟΥ, σε μετάφραση της Κατερίνας Σχινά.
Πρόκειται για ένα σχετικά μεγάλο σε όγκο μυθιστόρημα, μιας και αποτελείται από 522 σελίδες, που όμως διαβάζεται απνευστί. Η συγγραφέας καταφέρνει να δημιουργήσει μία ενδιαφέρουσα πλοκή, που παρότι δεν χαρακτηρίζεται από τρομερές ανατροπές, πετυχαίνει να διατηρήσει αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη, το οποίο εξάπτεται διαρκώς, γεγονός που οφείλεται τόσο στην πολυπλοκότητα που διέπει τους χαρακτήρες της Ένχελ, όσο και στην πληθώρα πληροφοριών άλλοτε λαογραφικού, κι άλλοτε ιστορικού χαρακτήρα, με τις οποίες εμπλουτίζει το κείμενο της.
Στις πρώτες σελίδες του βιβλίου, ο αναγνώστης συναντά τη βασική ηρωίδα της Έχνελ την Ρέινα, η οποία κάνοντας μία σύντομη αναδρομή στο παρελθόν εξιστορεί τη σκληρότητα και την απανθρωπιά με την οποία σφράγισε ο πατέρας της την παιδική ηλικία τόσο της ίδιας, όσο και του αδερφού της, του Καρλίτο. Ένα γεγονός που λαμβάνει χώρα τότε, διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην πορεία της οικογένειας, η οποία δύο δεκαετίες μετά καλείται να αντιμετωπίσει μία παρόμοια κατάσταση. Κατάσταση η οποία θα οδηγήσει τον Καρλίτο στη φυλακή, όπου θα χρειαστεί να δείξει υπομονή, περιμένοντας να οριστεί η μέρα της εκτέλεσής του. Η Ρέινα θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, αποτελώντας για τον αδελφό της, το μοναδικό ίσως, στήριγμα κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού του, απ’ τον οποίο θα απελευθερωθεί, βάζοντας ο ίδιος τέλος στη ζωή του.
Μετά τον χαμό του αδελφού της, η Ρέινα ασφυκτιά. Παρότι γεννήθηκε, μεγάλωσε, κι έζησε στο Μαϊάμι, νιώθει ανοίκειο το περιβάλλον γύρω της. Οι αναμνήσεις μίας δύσκολης παιδικής ηλικίας, σε συνδυασμό με τα τελευταία τραγικά γεγονότα που αφορούν τον αδερφό της, δημιουργούν ένα ασήκωτο ψυχικό φορτίο, που το βάρος του απειλεί να την συνθλίψει. Για να σωθεί, η Ρέινα θα επιλέξει τη φυγή και ειδικότερα την απομόνωση. Είναι άλλωστε η μόνη λύση. Έτσι, θα βρεθεί σε ένα απ’ τα νησάκια Κις, της Φλόριντα, άγνωστη μεταξύ αγνώστων, προσπαθώντας να αρχίσει τη ζωή της απ’ την αρχή.
Η Πατρίσια Ένχελ δημιουργεί ένα αμιγώς κοινωνικό μυθιστόρημα, γραμμένο με τόσο απλό κι ανεπιτήδευτο τρόπο, που καταφέρνει να συγκινήσει κάθε αναγνώστη. Η γλώσσα της Ένχελ παρότι διέπεται από άκρατο λυρισμό, ειδικά στα σημεία εκείνα που επιδίδεται σε περιγραφές που αφορούν τη Φύση, η οποία και πρωταγωνιστεί σε αρκετά σημεία του βιβλίου, δεν θα έλεγα ότι γίνεται σύνθετη, παρότι καταφέρνει και δημιουργεί με αυτή πολυεπίπεδους χαρακτήρες, χαρακτήρες με βάθος και τεράστιο αναγνωστικό ενδιαφέρον. Η γραφή της Ένχελ ξεχωρίζει για την μουσικότητα της, για τον ρυθμό της. Θα έλεγα πως θυμίζει το νερό της θάλασσας, που δειλά, δειλά χτυπά στην ακτή, και τελικά παρασύρει ό,τι συναντά στον δρόμο της. Έτσι συμβαίνει και με την γραφή της Ένχελ. Σε κυκλώνει από παντού, σε πλημμυρίζει, μέχρι που σε παρασύρει στη δίνη της, χωρίς να το ‘χεις καταλάβει.
Πέρα απ’ το κομμάτι της γραφής, αυτό που σε κερδίζει στο μυθιστόρημα της Ένχελ είναι η εγγύτητά του. Η συγγραφέας δημιουργεί μία ατμόσφαιρα ζεστή, έντονα εξομολογητική, αφού η αφήγηση πραγματοποιείται σε α’ ενικό πρόσωπο, γεγονός που δημιουργεί ένα αίσθημα θαλπωρής μεταξύ της ηρωίδας και του αναγνώστη, ο οποίος συναισθάνεται πλήρως την Ρέινα, και τους προβληματισμούς της. Προβληματισμοί που από προσωπικοί μετατρέπονται σε καθολικοί, με τον αναγνώστη να οικειοποιείται πλήρως καθετί που ταλαιπωρεί την ηρωίδα της Ένχελ.
Διαβάζοντας, λοιπόν, τις Φλέβες του Ωκεανού, θα το χαρακτήριζα ως ένα πολυθεματικό κοινωνικό μυθιστόρημα, αφού η συγγραφέας μέσα απ’ την Ρέινα και τη ζωή της, δράττεται της ευκαιρίας, και θίγει μία πληθώρα κοινωνικών ζητημάτων με διαχρονικό χαρακτήρα.
Πρώτα απ’ όλα, η Πατρίσια Ένχελ αναφέρεται στον θεσμό της οικογένειας και το πώς οι γονείς και η ανατροφή που προσφέρουν στα παιδιά τους, καθορίζουν την πορεία που ακολουθεί η ζωή τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν ο Καρλίτο και η Ρέινα, οι οποίοι αντιμετώπισαν σημαντικές δυσκολίες κατά τη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας, δυσκολίες όπως η βία, η αδιαφορία, και η φτώχεια, δυσκολίες που όχι μόνο τους στιγμάτισαν, αλλά και που λειτούργησαν έτσι που τα δύο αδέρφια ήρθαν πιο κοντά, δέθηκαν, αποτελώντας ο ένας για τον άλλο τελικά το μοναδικό στήριγμα! Μέσα απ’ τους δύο αυτούς ήρωες, η Ένχελ μιλά και για τη δύναμη της αδελφικής αγάπης, αγάπη η οποία παραμένει ανέγγιχτη από τη φθορά και την τριβή της καθημερινότητας. Αγάπη ανυστερόβουλη και άδολη. Αγάπη η οποία θα συγκινήσει σίγουρα κάθε αναγνώστη.
Οι Φλέβες του Ωκεανού είναι ένα μυθιστόρημα που διατρέχεται από μία πληθώρα πληροφοριών λαογραφικού, αλλά και ιστορικού τύπου. Μέσα απ’ την ιστορία του Νέστο, η συγγραφέας μας παρουσιάζει την έκρυθμη κοινωνικό-πολιτική κατάσταση της Κούβας, καθώς και τις δύσκολές συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων της, παραθέτοντας μέσα απ’ τις σελίδες του βιβλίου της, αρκετά από τα προβλήματα που καλούνταν να αντιμετωπίσει καθημερινά ο γηγενής πληθυσμός, για να επιβιώσει. Οι πιο ενδιαφέρουσες για εμένα πληροφορίες, είναι αυτές που αφορούν στις θρησκευτικές τελετουργίες προσφοράς προς τις τοπικές θεότητες της Κούβας, στις οποίες πίστευε ακράδαντα ο Νέστο, τις ιστορίες των οποίων προσπαθούσε με ζέση να εμπιστευτεί στη Ρέινα.
Ολοκληρώνοντας, οι ΦΛΕΒΕΣ ΤΟΥ ΩΚΕΑΝΟΥ είναι ένα πολυδιάστατο κοινωνικό μυθιστόρημα, που αποδεικνύει περίτρανα πως η Πατρίσια Ένχελ είναι μία σπουδαία συγγραφέας, που ξεχωρίζει για την αφηγηματική της δεινότητα! Είναι ένα μυθιστόρημα που θα καταφέρει να αγγίξει και τον πιο απαιτητικό αναγνώστη, κι αυτό γιατί είναι απαλλαγμένο από κάθε τάση ωραιοποίησης. Αντίθετα η συγγραφέας υιοθετεί μία αμιγώς ρεαλιστική προσέγγιση των πραγμάτων, μιλώντας για την οικογενειακή βία και αδιαφορία, για το βάρος της μνήμης και της αμαρτίας, αλλά και για τις δεύτερες ευκαιρίες που προσφέρονται στους ανθρώπους για να καλυτερεύσουν τη ζωή τους. Είναι ένα μυθιστόρημα που αξίζει να διαβάσετε χωρίς δεύτερη σκέψη!
