H γιατρίνα - Πασχαλία Τραυλού | Εκδόσεις Καστανιώτης
Η συγγραφέας Πασχαλία Τραυλού εμφανίστηκε στον λογοτεχνικό χώρο το 2004 με το μυθιστόρημα «Με μπαλαντέρ την μοναξιά». Έκτοτε, και μέχρι σήμερα έχει δημοσιεύσει μία πληθώρα μυθιστορημάτων, τα οποία την έχουν καθιερώσει και καταστήσει αγαπητή στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Τα τελευταία χρόνια, έχει μεταπηδήσει στις εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ, την υπογραφή των οποίων φέρουν τα έργα της.
Μετά την ιστορική τριλογία «Η ελεγεία της στάχτης», η συγγραφέας επανέρχεται δυναμικά, με ένα μυθιστόρημα εποχής, με τίτλο «Η γιατρίνα», ένα μυθιστόρημα που φαίνεται να έχει επιρροές απ’ το εμβληματικό έργο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Η φόνισσα». Ένα μυθιστόρημα εμπνευσμένο από την αληθινή ιστορία της Σουζάνας Φαζέκας, της μαμής του Ναγκιρέβ, ενός ουγγρικού χωριού, η οποία φαίνεται πως υπήρξε ο ηθικός αυτουργός για τον θάνατο 300 ανδρών.
Όλα ξεκινούν, όταν η Σουζάνα Φαζέκας δραπετεύει από το τραυματικό παρελθόν της, και τις ένοχες πράξεις της, πράξεις που στιγμάτισαν το παρόν και επέδρασαν καθοριστικά στο μέλλον της. Με σύμμαχο τη νύχτα, και τη νέα της ταυτότητα, η Σουζάνα μετακομίζει σε ένα ερημικό χωριό της Ουγγαρίας, ένα χωριό βυθισμένο στη λάσπη και την σιωπή, το Ναγκιρέβ, όπου θα προσπαθήσει να στήσει τη ζωή της, ξανά. Έχοντας γνώσεις πρακτικής ιατρικής, αλλά και μαιευτικής, η Σουζάνα γίνεται η «γιατρίνα» του χωριού, και βήμα, βήμα υφαίνει τους ιστούς της, δένοντας άρρηκτα τους κατοίκους του χωριού μαζί της, και ειδικότερα τις γυναίκες του χωριού.
Η Πασχαλία Τραυλού δημιουργεί ένα εκτενές ψυχογράφημα, το οποίο δεν αποσκοπεί απαραίτητα στη δικαιολόγηση των πράξεων της βασικής της ηρωίδας, αλλά αντίθετα μέσα απ’ την πολυπρισματική παρουσίαση της αλήθειας, προσπαθεί και φυσικά πετυχαίνει να αναδείξει ολιστικά κοινωνικά ζητήματα, διαχρονικού χαρακτήρα, τα οποία δυστυχώς εντοπίζει κανείς μέχρι και σήμερα στους κόλπους της κοινωνίας μας.
Η μυθιστοριογράφος Πασχαλία Τραυλού επιστρατεύοντας τη συγγραφική δεινότητα που τη χαρακτηρίζει λόγω της πολυετούς συγγραφικής πείρας και κάνοντας ταυτόχρονα χρήση της λυρικής γραφής της, λυρικότητα που δίνεται ισορροπημένα, δίχως να αγγίζει τα όρια της υπερβολής και να κουράζει, δημιουργεί έναν γκροτέσκο κόσμο, κόσμο ρευστό και σκοτεινό, σκληρό και εσωστρεφή, εντός του οποίου τοποθετεί τους ήρωες της.
Το Ναγκιρέβ, λοιπόν, αποτελεί το χωρικό πλαίσιο μες στο οποίο δρα η βασική ηρωίδα της συγγραφέως, η Σουζάνα Φαζέκας, ενώ χρονικά, βρισκόμαστε λίγο πριν, και λίγο μετά, ανάμεσα στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το Ναγκιρέβ είναι μία πατριαρχική κοινωνία, κοινωνία θρησκόληπτη, όπου ο φόβος για το διαφορετικό και το ανεξήγητο στρέφει τον κόσμο στην εκκλησία. Μία κοινωνία υποκριτών που παραμένει σιωπηλή και απαθής στη σκληρότητα της ενδοοικογενειακής βίας. Μία κοινωνία την αποδοχή της οποίας αποκτά κανείς τηρώντας τυφλά τους κανόνες της, ακολουθώντας τα πατριαρχικά της πρότυπα και τις απαρχαιωμένες της αντιλήψεις, που μεταφέρονται αναντίρρητα ως κληρονομιά από γενιά, σε γενιά.
Στους κόλπους αυτής ασφυκτικής κοινωνίας βρίσκεται η Σουζάνα Φαζέκας , η οποία με τον δικό της ξεχωριστό τρόπο, τρόπο υποδόριο, πυροδοτεί ένα κύμα επανάστασης ενάντια στην πατριαρχία. Συγκεκριμένα, οι γυναίκες του Ναγκιρέβ ενώ φαινομενικά ακολουθούν τη στάση και τη συμπεριφορά που προστάζει η μικρή τους κοινωνία, ξεκινούν την επανάσταση τους. Γίνονται αμείλικτες, άλλωστε οι περιστάσεις τις αναγκάζουν, και παίρνουν την δικαιοσύνη στα χέρια τους, σκορπώντας τον θάνατο! Κερδίζοντας, όμως έτσι, την πολυπόθητη λύτρωση που φέρει η αίσθηση της ελευθερίας.
Τόσο η πρωταγωνίστρια του βιβλίου, που αποτελεί υπαρκτό πρόσωπο, όσο και οι δευτεραγωνιστές που συντονίζονται στην τροχιά της, και μετεωρίζονται γύρω της, παρουσιάζουν μεγάλο αναγνωστικό ενδιαφέρον. Αυτό γιατί εμφανίζουν μία πληθώρα αντιθέσεων, η οποία συνδράμει στην πολυδιάστατη παρουσίαση των γεγονότων, αλλά και στη δημιουργία δίπολων που αφορούν αντίθετες απόψεις και στάσεις ζωής, οι οποίες αναπόφευκτα έρχονται σε σύγκρουση.
Από την μία πλευρά, έχουμε την επιβλητική Σουζάνα με το μυστηριώδες παρελθόν, τον καλλιεργημένο και μορφωμένο Γκόρκι, ο οποίος μπορεί φαινομενικά να φαντάζει προοδευτικός στην πραγματικότητα όμως χαλιναγωγείται από πατριαρχικές ιδέες και απαρχαιωμένα πρότυπα, την αποκηρυγμένη και δακτυλοδεικτούμενη για τις επιλογές της Άγκνες Πίντερ.
Από την άλλη έχουμε, τον πάτερ Άμπρους, που καταχράται την εξουσία που του προσφέρει το ιερατικό του αξίωμα, χρησιμοποιώντας τον φόβο της αμαρτίας για να κρατά δέσμιους τους χωρικούς, και τις Μαρία, Έλσα, Σίλβια, Μπόρσα, τις γυναίκες του Ναγκιρέβ, μικρές και μεγάλες, μάνες, σύζυγοι, αδερφές, και ερωμένες, η καθεμιά από τις οποίες βιώνει το δικό της προσωπικό δράμα, για το οποία αναζητά τρόπο επίλυσης. Τρόπο διαφυγής, ο οποίος θα τις οδηγήσει στη λύτρωση.
Η παρουσία όλων αυτών των διαφορετικών μεταξύ τους χαρακτήρων, παρέχει στην Πασχαλία Τραυλού τη δυνατότητα να παρουσιάσει καταστάσεις και γεγονότα μέσα από ποικίλα πρίσματα. Έτσι η αλήθεια που κρύβεται πίσω απ’ αυτά που συμβαίνουν, αποκτά πολυδιάστατο χαρακτήρα, με αποτέλεσμα ο αναγνώστης να οδηγείται σε έντονο προβληματισμό, που γεννά πολλές σκέψεις, και ταυτόχρονα να γίνεται μάρτυρας συγκρούσεων που αναπτύσσονται μεταξύ των διαφορετικών εκδοχών της αλήθειας, αφού για την συγγραφέα δεν υπάρχει μόνο το μαύρο και το λευκό, υπάρχει και το γκρίζο. Είναι στο χέρι του αναγνώστη να επιλέξει την εκδοχή της αλήθειας, που επιθυμεί να πιστέψει!
Πέρα ωστόσο, από τις φανερές συγκρούσεις, η συγγραφέας δημιουργεί και εσωτερικές, συνειδησιακές συγκρούσεις, οι οποίες λαμβάνουν χώρα εντός της Σουζάνας. Το σκοτάδι μάχεται με το φως, το καλό με το κακό, η δικαιοσύνη με το άδικο, κι η Σουζάνα να αιωρείται ανάμεσα τους, να αγωνίζεται να απελευθερωθεί απ’ τους δαίμονες της, προσπαθώντας να απαλλαγεί απ’ τις τραυματικές μνήμες που σφράγισαν το παρελθόν της.
Μέσα απ’ την ΓΙΑΤΡΙΝΑ, ένα μυθιστόρημα με φεμινιστική θα έλεγα κοψιά, αφού στο επίκεντρο του είναι οι γυναίκες κάθε ηλικίας, κοινωνικής τάξης, και ιδιότητας, η συγγραφέας τοποθετεί στο μικροσκόπιο της τη γυναίκα, τη θέση της εντός της κοινωνίας, τους ρόλους που καλείται να εκτελέσει βάσει της ιδιότητάς της, και φυσικά εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεται, ασκώντας κριτική στην πατριαρχία, και αναδεικνύοντας τα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις που αφορούν στο γυναικείο φύλο, τα οποία επιβιώνουν μέχρι και σήμερα. Η συγγραφέας τέλος, αναφέρεται και σε ζητήματα διαχρονικά, που απασχολούν και θα συνεχίσουν να απασχολούν τον άνθρωπο, ζητήματα όπως ο έρωτας, η συντροφικότητα, η εκδίκηση, η βία, κ.α.
Ολοκληρώνοντας, λοιπόν, η ΓΙΑΤΡΙΝΑ της Πασχαλίας Τραυλού είναι ένα μυθιστόρημα που διαβάζεται απνευστί, που συναρπάζει και σε βυθίζει στις ερεβώδεις πλευρές τις ανθρώπινης ύπαρξης!
