
ἐν βιβλίῳ
Το καλοκαίρι
Luca Ricci
Εκδόσεις Μεταίχμιο
Το δεύτερο μυθιστόρημα του Ιταλού συγγραφέα Luca Ricci «ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ» μεταφράστηκε πρόσφατα στα ελληνικά από την εξαίρετη μεταφράστρια Δήμητρα Δότση, για λογαριασμό των εκδόσεων Μεταίχμιο. Αποτελεί το δεύτερο μέρος της τετραλογίας των εποχών.
Πρόκειται για ένα αμιγώς ψυχογραφικό μυθιστόρημα, που θεματολογικά τουλάχιστον παρουσιάζει αρκετές ομοιότητες με «ΤΟ ΦΘΙΝΟΠΩΡΟ», που αποτελεί το πρώτο μέρος αυτής της τετραλογίας.
Όλα ξεκινούν ένα καλοκαίρι κατά τη διάρκεια του οποίου ο πρωταγωνιστής του βιβλίου επισκέπτεται με τη γυναίκα του, την Έστερ, την εξοχική τους κατοικία στο παραθαλάσσιο θέρετρο Τσιρτσέο. Ένα καλοκαίρι όμοιο με τα προηγούμενα. Ένα καλοκαίρι χλιαρό και άνευρο που έχει ισοπεδωθεί από το βάρος που κουβαλά η διαρκής τριβή μεταξύ δύο παντρεμένων ανθρώπων, σε συνδυασμό με τη ρουτίνα και την οικειότητα που έχει αναπτυχθεί ανάμεσα σε δύο χρόνιους και κουρασμένους εραστές. Ένα τέτοιο καλοκαίρι λοιπόν πρόκειται να περάσει ο πρωταγωνιστής του βιβλίου με τη γυναίκα του. Ένα ακόμη καλοκαίρι που θα βιώνουν μοναξιές παράλληλες κι ας βρίσκονται σχεδόν όλη μέρα μαζί στον ίδιο χώρο.
Όλα αλλάζουν όταν ο πρωταγωνιστής του βιβλίου συναντήσει μία νεαρή έφηβη κατά τη διάρκεια μίας καλοκαιρινής βόλτας. Η τυχαία αυτή συνάντηση κατά την οποία ωστόσο δεν θα υπάρξει καμία απολύτως επαφή, θα σταθεί η αφορμή για να αλλάξει η καθημερινότητα του πρωταγωνιστή άρδην! Συγκεκριμένα, θα αρχίσει να αναπτύσσεται εντός του μία δειλή ερωτική έλξη, η οποία σταδιακά θα μετατραπεί σε εμμονή. Γεγονός που γίνεται εύκολα αντιληπτό απ΄το ότι ο ήρωας που δημιουργεί ο Luca Ricci θα αρχίσει να ψάχνει τρόπους και να εφευρίσκει αφορμές για να καταφέρει να τη συναντά έστω και από μακριά, απλά για να τη δει.
Έτσι, τα καλοκαίρια έρχονται και φεύγουν, με τον πρωταγωνιστή του βιβλίου να τα περνά ζώντας αποκλειστικά για τις στιγμές εκείνες που θα βρεθεί στον δρόμο του η νεαρή Τερέζα. Τα χρόνια περνούν και ο ήρωας του Ricci θα καταφέρει να γνωρίσει την Τερέζα και να αναπτύξει μία ιδιαίτερη και πολύπλοκη σχέση μαζί της. Σχέση ερωτικά ανεκπλήρωτη που ακροβατεί σε ένα σκοινί τεντωμένο επικίνδυνα.
Ο Luca Ricci για ακόμα μία φορά συνθέτει με επιτυχία ένα μυθιστόρημα χαρακτήρων που παρότι η πλοκή του δεν έχει ιδιαίτερες εντάσεις και ανατροπές, καταφέρνει να σε κερδίσει και φυσικά να σε συνεπάρει μέχρι και την τελευταία σελίδα. Αυτό φυσικά οφείλεται στον ομολογουμένως άρτιο όσον αφορά την ολιστικότητα προσέγγισης τρόπο με τον οποίο παρουσιάζει τους ήρωές του και συγκεκριμένα τον πρωταγωνιστή του βιβλίου, έναν συγγραφέα που βρίσκεται στο κατώφλι της τρίτης ηλικίας και θα λέγαμε ότι ταυτόχρονα με το συγγραφικό τέλμα στο οποίο βρίσκεται ύστερα από αρκετά χρόνια συνεχόμενης συγγραφικής καριέρας, βιώνει και μία κρίση ηλικίας.
Ο ήρωας του Ricci είναι μία τραγική μυθιστορηματική μορφή που μέσα από τον αφοπλιστικά ειλικρινή και γοητευτικά ειρωνικό και κυνικό ταυτόχρονα τρόπο με τον οποίο τον πλάθει ο δημιουργός του, καταφέρνει και προξενεί στον αναγνώστη το αίσθημα της συμπόνιας. Είναι ένας ήρωας που βλέπει τον διαβρωτικό χρόνο να περνά, να δημιουργεί φθορές και να οδηγεί σταδιακά στο αναπόδραστο τέλος, που πλησιάζει όσο τα χρόνια και ειδικότερα τα καλοκαίρια περνούν. Ένας σχεδόν ηλικιωμένος άντρας, με άκρατη ερωτική ορμή, που ίσως θα λέγαμε αποτελεί ένα στοιχείο της νεότητας, ο οποίος αρνείται να συμφιλιωθεί με τη βιολογική του ηλικία, προσπαθώντας με όποιο κόστος να διατηρήσει τη νεότητα του, η οποία φυσικά έχει παρέλθει.
Ο Ricci και σε αυτό του το μυθιστόρημα αναφέρεται στον θεσμό του γάμου και στη μεταμόρφωση της σχέσης ανάμεσα σε ένα παντρεμένο ζευγάρι, μεταμόρφωση που περνά από πολυάριθμες φάσεις, ξεκινώντας από την άκρατη έλξη και το αμείωτο ενδιαφέρον που αναπτύσσει ο ένας για τον άλλο και καταλήγοντας τελικά σε δύο ανθρώπους κουρασμένους που ακόμα και η διαδικασία του έρωτα αποτελεί μία συνήθεια, μία ηθική υποχρέωση.
Δεν θεωρώ πως ο Ricci προσπαθεί να απομαγεύσει τον θεσμό του γάμου, αλλά αντίθετα αυτό που προσπαθεί είναι να παρουσιάσει με τρόπο ρεαλιστικό και χωρίς ίχνος ωραιοποίησης τη φθορά που δημιουργεί στις ανθρώπινες σχέσεις, όπως η συζυγική, ο χρόνος, φθορά που τις μετατρέπει σε σχέσεις βαλτωμένες. Ταυτόχρονα, όπως και στο πρώτο μυθιστόρημα της τετραλογίας ο συγγραφέας αναδεικνύει τους αμυντικούς μηχανισμούς που αναπτύσσουν οι άνθρωποι σε μία τέτοιου είδους σχέση για να την κρατήσουν με νύχια και με δόντια στη ζωή!
Τέλος, σίγουρα μεγάλο ενδιαφέρον στις σελίδες του παρόντος μυθιστορήματος έχουν και οι πολυάριθμες αναφορές του Ricci στον εκδοτικό κόσμο, στα είδη των συγγραφέων και των αναγνωστών, αναφορές οι οποίες είναι διανθισμένες με πηγαίο χιούμορ και μία λεπτή ειρωνεία που σίγουρα θα προκαλέσει και στον πιο απαιτητικό αναγνώστη ένα αμυδρό μειδίαμα!


