ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ - ΝΤΙΑΝΑ ΚΑΛΑΙΤΖΙΔΗ

ENVIVLIO

ἐν βιβλίῳ

ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ

ΝΤΙΑΝΑ ΚΑΛΑΙΤΖΙΔΗ

Μίρρα Λόχβιτσκαγια

Ζιναΐδα Γκίππιους

Σοφία Παρνόκ

Άννα Αχμάτοβα

Μαρίνα Τσβετάγιεβα

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ : ΝΤΙΑΝΑ ΚΑΛΑΙΤΖΙΔΗ

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ : ΝΙΚΟΣ ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗΣ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΥΡΤΑΡΙ

Η μετάφραση των Ρωσικών ποιημάτων του Αργυρού Αιώνα των ποιητριών Μίρρα Λοχβίτσκαγια, Ζιναϊδα Γκίπιους, Σοφία Παρνόκ, Άννα Αχμάτοβα, Μαρίνα Τσβετάγιεβα είναι γεγονός. Τα ποιήματα που γράφτηκαν σε μια εποχή κατά την οποία οριοθετήθηκε η ακμή της Ρωσικής Πρωτοπορίας και σηματοδοτήθηκε η πνευματική αναγέννηση της Ρωσίας μεταφράστηκαν από τη Ντιάνα Καλαϊτζίδη και εκδόθηκαν από τις Εκδόσεις Συρτάρι, τον περασμένο Δεκέμβριο.

Οι Ρώσοι αγαπούσαν ιδιαίτερα την ποίηση, κάτι το οποίο διαφαίνεται από την ποιότητα και τη σπουδαιότητα των ποιημάτων αυτών. Στα ποιήματα -που η συγκεκριμένη καλαίσθητη έκδοση τα χωρίζει σε ενότητες- ο αναγνώστης γνωρίζει τις πέντε Ρωσίδες ποιήτριες του Αργυρού Αιώνα. Η Ντιάνα Καλαϊτζίδη, αποτυπώνει με την εξαιρετική μετάφρασή της τις ανησυχίες και τις ενδόμυχες σκέψεις των ποιητριών, αναδεικνύει τον λυρισμό, τον διάχυτο συναισθηματισμό αλλά και τον γλαφυρό λόγο, στοιχεία που καθιστούν αυτά τα έργα μια σημαντική λογοτεχνική παρακαταθήκη, ενώ ταυτόχρονα επιτρέπουν στον αναγνώστη να διεισδύσει στον βαθύ συναισθηματικό κόσμο των ποιητριών, όπως διαμορφώθηκε την εποχή στην οποία μεγαλούργησαν.

Τα περίπου πενήντα ανθολογημένα ποιήματα -δέκα από κάθε ποιήτρια- μαρτυρούν τις σκέψεις και τον χαρακτήρα των γυναικών. Επαναφέρουν δε στο σήμερα σπουδαία δείγματα της λογοτεχνίας της εποχής στην οποία ανήκουν και αναβιώνουν ουσιαστικά τις μνήμες των ποιητριών που, καθώς φαίνεται, ήθελαν να τις εκφράσουν οπωσδήποτε, μνήμες που τις κατέπνιγαν.

Εκκινώντας από την επιθυμία της Λοχβίτσκαγια που εύχεται τον θάνατό της, ένα τέλος χωρίς αγάπη αλλά και καημό για κανέναν, ο αναγνώστης εκπλήσσεται από τη δύναμη των στίχων. Η κραυγή της Γκίππιους που δηλώνει εξαντλημένη από την κούραση, τραυματισμένη, ματωμένη, και οι αδιέξοδοι στίχοι της Παρνόκ που προοιωνίζουν το Καφκικό σύμπαν της λογοτεχνίας -αλληγορία, παραβολή, νευρώσεις- εντυπωσιάζουν. Η Αχμάτοβα κεντρίζει το ενδιαφέρον μιλώντας για το διαχρονικό θέμα της αλήθειας, η αναζήτηση της οποίας υποφώσκει σε κάθε της ποίημα. Η αναζήτηση της ίδιας αξίας κορυφώνεται με τους στίχους της Τσβετάγιεβα, ένα αγωνιώδες συναίσθημα που τελικά την οδήγησε στην αυτοκτονία.

Η αλήθεια των ποιητριών αποτυπώνεται επιτυχώς στη συλλογή και αποτελεί στοιχείο του Ρωσικού συμβολισμού, του Αργυρού Αιώνα. Η ποίηση χαρακτηρίζεται από μουσικότητα, ενώ παρατηρείται η μορφική τελειότητα (ομοιοκατάληκτα ποιήματα που παραπέμπουν στον Παρνασσισμό και την καθαρή ποίηση).

Η συλλογή μας φέρνει στον νου τον Πωλ Βαλερύ, ο οποίος ορίζει την ποίηση σαν την «[…]προσπάθεια να αποδοθούν με έναρθρη γλώσσα όλα εκείνα τα πράγματα που προσπαθούν να εκφράσουν θολά και σκοτεινά τα δάκρυα, οι κραυγές, τα χάδια και οι αναστεναγμοί». Η πολύτιμη αυτή ανθολόγηση προσπαθεί να προσεγγίσει αυτήν την αρχέγονη συγκινησιακή αφετηρία του λόγου.

Την ποιητική συλλογή «Το όνομά μου είναι» επιμελήθηκε ο Διδάκτωρ Υφογλωσσολογίας Νίκος Μαθιουδάκης.