Η μαγική πνοή των γυναικών

Ετζέ Τεμελκουράν

Εκδόσεις Καστανιώτη

​

 

Η Ετζέ Τεμελκουράν είναι μία δημοφιλής συγγραφέας, δημοσιογράφος και ακτιβίστρια τουρκικής καταγωγής, γνωστή στη Δύση για τις «αιχμηρές» και μαχητικές τοποθετήσεις της, οι οποίες την ανάγκασαν να εγκαταλείψει την πατρίδα της!

Το 2016 κυκλοφόρησε στα ελληνικα το μυθιστόρημα της «Η μαγική πνοή των γυναικών» σε μετάφραση από τα τουρκικά της κ. Στέλλας Χρηστίδου, στη σειρά «Συγγραφείς απ'όλο τον κόσμο» των εκδόσεων Καστανιώτη. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που γνώρισε ιδιαίτερη επιτυχία στην γειτονική μας χώρα, αφού ξεπέρασε τα 120.000 αντίτυπα, ενώ ταυτόχρονα μεταφράστηκε σε περισσότερες από 15 γλώσσες!

«Η μαγική πνοή των γυναικών» ξεκινά ένα βράδυ στην Τύνιδα, όπου τρεις άγνωστες μεταξύ τους γυναίκες παρακολουθούν από μακριά, από την ταράτσα ενός ξενοδοχείου στο οποίο βρήκαν καταφύγιο, η καθεμία για τους δικούς της προσωπικούς λόγους, την διεξαγωγή ενός γαμήλιου γλεντιού.

Συγκεκριμένα, ο αναγνώστης συναντά την Αμίρα απο την Τυνησία, την Μαριάμ από την Αίγυπτο και την ανώνυμη δημοσιογράφο-αφηγήτρια του βιβλίου από την Τουρκία, που καθώς περνούν οι σελίδες του βιβλίου μας καλλιεργείται η εντύπωση πως πρόκειται για την ίδια την συγγραφέα! Το καλοκαιρινό αυτό βράδυ οι τρεις νεαρές γυναίκες που θα συναντηθούν τυχαία στην ταράτσα του ξενοδοχείου θα γίνουν αυτόπτες μάρτυρες ενός ιδιαίτερα ατμοσφαιρικού γεγονότος. Στην απέναντι ταράτσα θα εντοπίσουν μία ηλικιωμένη γυναίκα, την Μαντάμ Λίλα, η οποία απολαμβάνει ένα ποτήρι κρασί ακούγοντας την Γέφυρα του έρωτα, ερμηνευμένη από την Ουμ Καλσούμ.

Η μοιραία αυτή συνάντηση θα σταθεί η αφορμή όχι μόνο για να γνωριστούν οι τέσσερις γυναίκες μεταξύ τους, αλλά και για να ξεκινήσουν μαζί ένα ιδιότυπο, κυκλικό ταξίδι που ξεκινά και καταλήγει στην Τυνησία! Ένα ταξίδι διττής φύσεως, αφού πρόκειται για ένα ταξίδι εκδίκησης κατά τη διάρκεια του οποίου η Μαντάμ Λίλα θα επιχειρήσει να εξοφλήσει τους ανοιχτούς της λογαριασμούς με το παρελθόν, αλλά ταυτόχρονα και ένα εσωτερικό ταξίδι επαναπροσδιορισμού προτεραιότητων, αναψηλάφησης των ψυχικών τραυμάτων και φυσικά συμφιλίωσης με το συνειδητό εγώ!

Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, οι τέσσερις ηρωίδες θα βρεθούν στη Λιβύη, την Αίγυπτο και τον Λίβανο. Με φόντο τον απόηχο των γεγονότων της Αραβικής Άνοιξης, οι τέσσερις γυναίκες θα περιπλανηθούν στη Μέση Ανατολή, στην αφιλόξενη, εμπόλεμη και επικίνδυνη έρημο όπου θα συναναστραφούν πλήθος άλλων γυναικών!

Η συγγραφέας χωρίς να κρύψει την αριστερή πολιτική της μάτια αναδεικνύει τις δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης, τα σκληρά κοινωνικά-πολιτικά γεγονότα της περιόδου και φυσικά φωτίζει τη θέση των γυναικών, τους ρόλους και τον τρόπο που αντιμετωπίζονται από το θεοκρατικό-ανδροκρατούμενο καθεστώς, εντός του οποίου οφείλουν να βρουν τη δική τους θέση! Η Τελμεκουράν συνθέτει ένα πολυπρόσωπο όσον αφορά το μυθιστορηματικό είδος βιβλίο, ένα βιβλίο αιχμηρό, ειρωνικό, περιπετειώδες, το οποίο ωστόσο δεν είναι ξεκάθαρα ούτε πολιτικό, ούτε αισθηματικό, ούτε ιστορικό, ούτε ταξιδιωτικό, αλλά ένα γοητευτικό κράμα όλων αυτών των μυθιστορηματικών ειδών!

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει ο τρόπος με τον οποίο η Τελμεκουράν αντιμετωπίζει τις ηρωίδες της! Απελευθερωμένη από τα δυτικά κλισέ για τις γυναίκες του μουσουλμανικού κόσμου, η συγγραφέας δημιουργεί τέσσερις σάρκινους χαρακτήρες γυναικών, οι οποίες μπορεί να μην αποτελούν χαρακτηριστικό παράδειγμα της μουσουλμάνας γυναίκας, όμως δύναται να ταυτιστούν μαζί τους όλες οι γυναίκες αναγνώστριες ανεξάρτητα με τις καταβολές τους, και αυτό γιατί η Τελμεκουράν μετατρέπει το προσωπικό βίωμα σε οικουμενικό, καθιστώντας το οικείο για τον καθένα από εμάς!

Τέλος, θα ήθελα να σταθώ στον φόβο ως έννοια με την οποία η συγγραφέας ασχολείται ανοιχτά στις σελίδες του μυθιστορήματος της! Με τον φόβο εκείνον που απλώνει την σκιά του στις ζωές των ανθρώπων, τους βαραίνει καιτους μετατρέπει σε δυσκίνητα όντα! Τους καταδυναστεύει! Οδηγεί τα βήματα τους και καθορίζει τις επιλογές και την πορεία τους! Από τον φόβο αυτό προσπαθούν να απαλλαγούν οι ηρωίδες της Τελμεκουράν. Φόβος που έχει ριζώσει βαθιά μέσα τους, αλλα επιβάλλεται να σκάψουν τον εαυτό τους, να τον ξεβοτανίσουν με οποίο ψυχικό κόστος, αν φυσικά θέλουν να ζήσουν ελεύθερες!

Ολοκληρώνοντας, λοιπόν, «Η μαγική πνοή των γυναικών» ήταν ένα απολαυστικό ανάγνωσμα που πυροδότησε εντός μου μία πληθώρα σκέψεων και παρότι ήταν αρκετα πικρό σε σημεία, κατάφερε να γεννήσει την ελπίδα και να μου μεταδώσει έστω μερικά ψήγματα φωτός, αφού η ανάγκη για ζωή είναι τελικά επιτακτική κι ας βρισκόμαστε εγκλωβισμένοι στη δίνη του πολέμου, οποιουδήποτε είδους πολέμου! Αξίζει να το αναζητήσετε!