Λίγα λόγια ακόμη, για τον Φράντς Κάφκα

 

​

  Ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της μοντερνιστικής εποχής είναι ο Φραντς Κάφκα. Στο αριστουργηματικό έργο του, η "Δίκη" παρατίθενται πολλά μοντερνιστικά στοιχεία που καφρεπτιζούν την επιρροή που είχε ο συγκεκριμένος συγγραφέας στο μοντερνιστικό-νεωτερικό ρεύμα. Στο έργο του η "Δίκη", ο ήρωας Γιόζεφ Κάππα συλλαμβάνεται καθώς είναι στο δωμάτιο του και περιμένει το πρωινό του. Χωρίς εξηγήσεις, οι φύλακες διαπλέκουν τον ήρωα σε μια απέραντη περιπέτεια, δημιουργώντας του αναπάντητα και υπαρξιακά ερωτήματα . Τα νεωτεριστικά στοιχεία είναι εμφανή καθ' όλη την διάρκεια του μυθιστορήματος καθώς ο συγγραφέας δίνει έμφαση στην νεωτεριστική πτυχή της εποχής του όπου οι νευρώσεις του αστικού υποκείμενου δίνουν ένα σαφές ψυχογράφημα του μοντέρνου ανθρώπου ο οποίος είναι έρμαιο σκοτεινών και παράλογων μηχανισμών, ανίκανος να καθορίσει την μοίρα του και φαινομενικά δείχνει να έχει χάσει την εποπτεία των καταστάσεων.

  Μια άλλη μοντερνιστική πτυχή του συγγραφέα είναι ότι παρουσιάζει το υποκείμενο να έχει πολύπλοκες και αντιφατικές πλευρές που κατακερματίζουν την ταυτότητα του και δημιουργούν μια διάσπαση του εαυτού του (από την μία δηλαδή δείχνει τον ήρωα να πάλλεται και να ζητάει εξηγήσεις για το λόγο της σύλληψης του και από την άλλη φαίνεται να έχει προσαρμοστεί στη μοίρα του και να λειτουργεί ως πιόνι μιας άνομης εξουσίας).

  Σε όλο τον μυθιστορηματικό “σύμπαν” του συγγραφέα και ιδιαίτερα στη "Δίκη", παρουσιάζεται ένα κόσμος σκληρός, κλειστός και παράλογος. Τα υποκείμενα δρουν χωρίς όνομα και καθορισμένη ταυτότητα και παλεύουν μάταια ενάντια σε εξουσιαστικές δυνάμεις, όπως ο Γιόζεφ πάλλεται ενάντια σε μια ανεξήγητη καταδίκη του από απρόσωπα δικαστικά όργανα, γεγονός που προσδίδει επίσης μια μοντερνιστική πλευρά στο έργο του.

  Η αποξένωση των λέξεων από το σύνηθες νόημα τους οξύνει την αίσθηση ό,τι η ουσιαστική σημασία διαφεύγει από την έκφραση ενώ πρωταρχικό ρόλο λαμβάνει η λανθάνουσα σιωπή, χαρακτηριστικό του μοντερνιστικού ρεύματος.

   Ο λόγος αδυνατεί να εκφράσει έννοιες που εμπίπτουν στη συνείδηση του υποκείμενου.

​

 

Μ.Β.